ดีวีดี (อังกฤษ: Digital Versatile Disc; ชื่อย่อ DVD) เป็นแผ่นข้อมูลแบบบันทึกด้วยแสง (optical disc) ที่ใช้บันทึกข้อมูลต่างๆ เช่น ภาพยนตร์ โดยให้คุณภาพของภาพและเสียงที่ดี ดีวีดีถูกพัฒนามาใช้แทนซีดีรอม โดยใช้แผ่นที่มีขนาดเดียวกัน (เส้นผ่าศูนย์กลาง 12 เซนติเมตร) แต่ว่าใช้การบันทึกข้อมูลที่แตกต่างกัน และความละเอียดในการบันทึกที่หนาแน่นกว่า
เดิมทีดีวีดีมาจากชื่อย่อว่า digital video disc แต่ในภายหลังผู้ผลิตบางรายเห็นว่าควรเปลี่ยนชื่อเป็น digital versatile disc ปัจจุบันตามคำนิยามอย่างเป็นทางการแล้ว DVD ไม่ได้ย่อมาจากชื่อเต็มแต่อย่างใด
ความเร็วในการเขียนแผ่นดีวีดี 1x มีค่าเท่ากับ 10.5 Mb/s หรือราวๆ 3.2 MB/s
เครื่องเขียนแผ่นดีวีดี (DVD Writer) คือ เครื่องสำหรับการบันทึกข้อมูลลงบนแผ่นดีวีดี
คุณสมบัติของดีวีดี
- สามารถบันทึกข้อมูลวิดีโอที่ความละเอียดสูงได้ถึง 120 นาที
- การบีบอัดของวิดีโอในรูปแบบ MPEG-2 นั้นมีอัตราส่วนอยู่ที่ 4 : 0 : 1
- สามารถมีเสียงในฟิล์มได้มากถึง 8 ภาษา โดยในแต่ละภาษาอาจจะเป็นระบบเสียงสเตอริโอ 2.0 ช่อง (รูปแบบ PCM) หรือ ระบบเสียงรอบทิศทาง (เช่น 4.0, 5.1, 6.1 ช่อง) ในรูปแบบ Dolby Digital (AC-3) หรือ Digital Theater System (DTS)
- มีคำบรรยาย (Subtitle) ได้มากสูงสุดถึง 32 ภาษา
- ภาพยนตร์ดีวีดีบางแผ่นนั้น สามารถเปลี่ยนมุมกล้องได้ด้วย (Multiangle)
- ทำภาพนิ่งได้สมบูรณ์เหมือนภาพสไลด์
- ควบคุมระดับสิทธิการเล่น (Parental Lock)
- มีรหัสพื้นที่ใช้งานเฉพาะพื้นที่กำหนด (Regional Codes)
ประเภทของแผ่นดีวีดี
ชนิดของแผ่นดีวีดีที่ใช้บันทึกนั้นมีอยู่ 6 ชนิด คือ
- DVD-R
- DVD+R
- DVD-RW
- DVD+RW
- DVD-R DL
- DVD+R DL และ
- DVD-RAM
ข้อดีของ DVD-RW และ DVD+RW คือ สามารถนำกลับมาบันทึกใหม่ ได้กว่า 100,000 ครั้ง แต่ดีวีดีที่ได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบันนี้คือ DVD-R
ในการบันทึก DVD แต่ละชนิดนั้นไม่สามารถใช้งานข้ามชนิดได้ คือ ไม่สามารถใช้งานข้ามไดร์ฟได้ เช่น DVD-RW ไม่สามารถใช้งานในเครื่องบันทึก DVD+RW ได้ ต้องเขียนกับเครื่องบันทึก DVD-RW เท่านั้น ส่วนการอ่านข้อมูลใน DVD นั้น สามารถอ่านกับเครื่องไหนก็ได้ เช่น DVD+RW สามารถอ่านกับเครื่องเล่น DVD-RW ได้ ส่วน DVD-RAM เดี๋ยวนี้ไม่นิยมใช้แล้ว
ราคาแผ่นดีวีดี (สำหรับบันทึกข้อมูล) ในแต่ละประเภท (เรียงจากถูกไปหาแพง) แผ่นดีวีดี “-” กับ “+” ถ้ายี่ห้อเดียวกันจะราคาไม่แตกต่างกัน (อ้างอิงราคาจาก DVDR2U)
- DVD-R, DVD+R
- DVD-RW, DVD+RW
- DVD+R DL
- DVD-R DL
- DVD-RAM
เกี่ยวกับ DVD
• DVD 5 คือ แผ่นที่มีความจุประมาณ 4.8 GB จะให้เลือก DVD4.8 ก้อกะไรอยู่ โดยประเภทนี้แผ่นจะเป็นแบบ Single Layer หรือมี ชั้นข้อมุลเดียว
• DVD 9 คือแผ่นที่มีความจุ 8.4 GB เป็นประเภท Dual Layer หรือ มีสองชั้นข้อมูล
• DVD 10 เป็นแผ่นที่มีความจุประมาณ 8-9 GB โดยเป็น แบบ Double Side, Single Layer คือ เป็นแบบสองหน้าแต่ชั้นข้อมุลเดียว
• DVD 18 เป็นแบบมีความจุ ประมาณ 18 Gb โดยเป็น แบบ
Double Side, Dual Layer คือ สองหน้า และ สองชั้นข้อมูล
โดย คุณภาพแผ่น copy นั้น แผ่นที่เป็น DVD9 จะดีกว่า และคุณภาพเทียบเท่าของแท้มากที่สุด แต่เดี๋ยวนี้แผ่น DVD5 หลายแผ่น พัฒนาคุณภาพขึ้น ในราคาไม่กี่บาท เช่น Cast Away, Ronin , Vertical Limit เป็นต้น ที่มีคุณภาพดี ๆ และอีกหลาย ๆ เรื่อง ในทางกลับกันแผ่น DVD9 บางเรื่อง ก็มีปัญหา เหมือนกัน อิอิ
ทำความเข้าใจอีกนิด DVD5 และ DVD9 ไม่ได้เกี่ยวกับเรื่อง โซน แต่อย่างไร เพราะเคยได้ยิน ร้านบอกกับผู้ซื้อ ว่า เป็น แผ่น Zone5 และ Zone9 แบบประมาณ Zone5 ของไทย Zone9 ของฝรั่ง ซึ่งเป็นการเข้าใจผิด เพราะ การแบ่งโซน DVD จะมีการแบ่งเป็น 6 Zone คือ 1 2 3 4 5 6 สำหรับประเทศไทยจะอยู่ใน Zone 3)